czyli
PO CO STWORZONO SUPERBOHATERA
Teatr Nowy Proxima jako pierwszy w Polsce – a prawdopodobnie również na świecie – wystawił sztukę o prezydencie Ukrainy Wołodymyrze Zełenskim – relacjonuje nasza teatralna korespondentka Katarzyna Cetera. Tekst napisał Ziemowit Szczerek, spektakl wyreżyserował Piotr Sieklucki, a zagrali w nim m.in. ukraińscy aktorzy. Ironiczny tytuł przedstawienia – NAXUJ – to miejsce dyslokacji rosyjskiego okrętu wojennego wyjaśniają twórcy. Próby do spektaklu trwały od końca marca – dyrektor Teatru Nowego Proxima błyskawicznie bowiem wpadł na pomysł symbolicznego oddania sceny prezydentowi walczącego kraju. Krakowscy artyści okazali się pierwsi – żaden polski teatr nie wystawił jeszcze sztuki o Zełenskim, nazwisko ukraińskiego przywódcy w zagranicznym repertuarze również jeszcze nie padło.
Zaproszony do współpracy przez Piotra Siekluckiego Ziemowit Szczerek przekonywał, że jego tekst nie ma na celu wychwalanie pod niebiosa ukraińskiego prezydenta: – To sztuka o Zełenskim, ale nie dosłowna. Chciałem pokazać kontekst, w którym żyje i działa ten człowiek. I nie chciałem robić laurki, tylko pokazać tę wojnę i jego w niej miejsce.
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski dawniej był aktorem i komikiem; w to, że w 2019 roku zostanie prezydentem swojego kraju, chyba jednak do końca nie wierzył. W czasie kampanii wyborczej nie wypierał się ani swojego pochodzenia ani profesji – skoncentrował się na mediach społecznościowych, należąca do jednego z oligarchów telewizja pokazywała filmy, seriale i kabarety z udziałem Zełenskiego lub jego zespołu, podnosząc – zupełnie przypadkiem – przedwyborcze notowania aktora. Ale to Zełenski w finale kampanii wypowiedział do swojego konkurenta Poroszenki pamiętne słowa: Ja nie jestem pańskim przeciwnikiem, lecz wyrokiem. Wprowadzaniu tych słów w życie nie mogły przeszkodzić epitety: „hologram”, „klaun”, „marionetka”, „ręka Kremla”, „narkoman” – których używali jego przeciwnicy.
Tymczasem od 24 lutego ten hologram i klaun gra rolę życia i dzielnie stawia czoła kilkunastokrotnie większemu rosyjskiemu najeźdźcy. Choć jest uznany przez żołnierzy Putina za legalny cel i grozi mu niebezpieczeństwo, codziennie nagrywa motywujące odezwy do swoich obywateli. Z dumą wykrzykuje Sława Ukrainie! a ten okrzyk powtarzają za nim walczący na kilku frontach Ukraińcy. Nikt nie ma wątpliwości, że prezydent Ukrainy to nie tylko bohater Ukrainy, ale każdego wolnego, demokratycznego kraju. Wołodymyr Zełenski – początkowo niezbyt popularny i lubiany wśród swoich rodaków – w czasie agresji rosyjskiej stał się superbohaterem i rzeczywistym narodowym przywódcą.
Ziemowit Szczerek, autor m.in. książek SIÓDEMKA, czy PRZYJDZIE MORDOR I NAS ZJE, laureat kilkunastu prestiżowych nagród dziennikarskich i literackich, dla Teatru Nowego Proxima napisał świetną sztukę WIEDŹMIN TURBOLECHITA – o historii polskiego superbohatera, mierzącego się z polskimi demonami i polską historią.
Tym razem w groteskowym spektaklu Szczerek przybliżył widzom sylwetkę Wołodymyra Zełenskiego. Bohaterami sztuki – oprócz Prezydenta Ukrainy – są jeszcze Upiór Kijowa, Sobowtór Putina, polski artysta co przywozi pomoc i bardzo chce, żeby go za to chwalono oraz upiory Rasputina i Bihuna. W spektaklu wykorzystano rosyjskie i ukraińskie pieśni – niestety z fatalną wymową i licznymi błędami (aż nie uchodzi!) a na scenie znalazło się miejsce – i przestrzeń – dla świetnie wyszkolonych ukraińskich tancerzy.
Chyba wszystkie teatry zastanawiają się dziś, czy w ogóle grać – i co grać. A czym teatr może wojować, jeśli nie sztuką? Teatr jest wspólnotą, powinien pokazywać, że wokół nas piszą się piękne historie. Że na świecie żyją ludzie wspaniali, tacy jak Wołodymyr Zełenski. Każdy z demokratycznych krajów chciałby mieć takiego prezydenta – przekonuje Ziemowit Szczerek.
Do Krakowa zawsze warto się wybrać – to przecież blisko, po sąsiedzku. Spektakl grany jest – jak dotąd – przy pełnej widowni a bilety w cenie 120 złotych znikają błyskawicznie. Dochód z premierowych przedstawień został przekazany na pomoc obywatelom Ukrainy przebywającym na terenie Polski.
Katarzyna Cetera
Zdjęcia – organizatorzy.
Ziemowit Szczerek
NAXUJ. RZECZ O PREZYDENCIE ZEŁENSKIM
Reżyseria – Piotr Sieklucki
scenografia i kostiumy – Łukasz Błażejewski
charakteryzacja – Artur Świetny
muzyka – Paweł Harańczyk,
choreografia – Karol Miękina,
światła – Wojciech Kiwacz.
Obsada:
Michał Felek Felczak – prezydent Zełenski,
Katarzyna Krzanowska – Upiór Kijowa,
Sławomir Sulej – Putin,
Karol Śmiałek – Rasputin,
Jacek Stefanik – Jur Bohun,
Piotr Sieklucki – Polak, wzruszony działacz kultury
Stanisław Iwanicki, Kostya Mayorov i Volodymyr Ryga (tancerze ukraińscy).
Maksymilian Stępień – chłopiec
Premiera spektaklu odbyła się 28 maja 2022
na Scenie Głównej w Teatrze Nowym Proxima
