czyli
PROLOG FESTIWALU „MISTERIA PASCHALIA”.
Kraków nie od dziś świętuje Early Music Day – dywaguje nasza stała krakowska korespondentka Katarzyna Cetera. Dzień Muzyki Dawnej został ustanowiony w roku 2013 przez organizację REMA w celu promowania muzyki czasów średniowiecza, renesansu i baroku wśród szerokiej publiczności. Early Music Day odbywa się corocznie 21 marca – w rocznicę urodzin Johanna Sebastiana Bacha. Tegoroczna edycja festiwalu Misteria Paschalia rozpoczęła się więc niezwykłym prologiem: 21 marca 2024 o godzinie 21.00 w kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny przy ulicy Kopernika 19, odbył się koncert, który wprowadził słuchaczy w atmosferę obchodów Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy.
Koncerty w ramach Early Music Day zawsze zwiastują, że już wkrótce miasto wypełni się dźwiękami muzyki dawnej w ramach Misteria Paschalia. Nie inaczej stało się w tym roku. Tego dnia usłyszeliśmy koncert Chóru Polskiego Radia – Lusławice i sopranistkę Aleksandrę Pirogowicz w solowych partiach pod batutą Andrzeja Zawiszy. To wydarzenie stało się preludium do festiwalu Misteria Paschalia.
Wielkanoc jest dla chrześcijańskiego świata wydarzeniem centralnym, pełnym podniosłej tajemnicy i duchowej, wzniosłej radości, do którego doprowadza nas misterium męki i śmierci Chrystusa na wzgórzu Golgota. Przeżywanie tej tajemnicy przybiera różne sposoby, oprawione zostaje w różne formy, obrasta nieraz zaskakującymi zwyczajami i obrzędami. Nieodłącznym składnikiem towarzyszącym od wieków celebracji Triduum Paschalnego są utwory muzyczne komponowane specjalnie na tę okazję. W ową mistyczną atmosferę wpisał się także program koncertu Chóru Polskiego Radia – Lusławice, który – wyśpiewując dzieła najwybitniejszych kompozytorów od XVI do XVIII wieku – opisał muzycznie trzy sceny z ostatnich chwil życia Jezusa.
Utwory Orlanda di Lasso TRISTIS EST ANIMA MEA i ośmiogłosowy motet Williama Byrda AD DOMINUM CUM TRIBULARER nawiązywały do modlitwy Jezusa w ogrodzie Oliwnym. Dźwiganie krzyża opisały muzycznie CRUX FIDELIS autorstwa portugalskiego króla Jana IV Szczęśliwego (mecenasa, kompozytora, kolekcjonera dzieł muzycznych, właściciela jednej z największych wówczas bibliotek na świecie) oraz ADORAMUS TE, DOMINE, który to utwór został napisany przez związanego z weneckim ośrodkiem muzycznym włoskiego kompozytora Claudia Merulo.
Centralnym punktem programu stały się jednak dwa ośmiogłosowe utwory: CRUCIFIXUS Antonia Lottiego oraz STABAT MATER Giovanniego Pierluigiego da Palestriny, poprzedzone fragmentem antyfony chorałowej CHRISTUS FACTUS EST PRO NOBIS. Program dopełniły hymny angielskich kompozytorów epoki Tudorów: pięciogłosowe CHRISTE, QUI LUX ES ET DIES Roberta White’a oraz JESU SALVATOR SAECULI Thomasa Tallisa.
Tegoroczna edycja Festiwalu Misteria Paschalia zagości w przyszłym tygodniu także w krakowskich muzeach. Są one pełne ważnych dzieł, które wzbogacą nasze rozumienie barokowego repertuaru. Majestatyczne sale Zamku Królewskiego na Wawelu wypełnią się muzyką w Wielki Piątek. W Sali Senatorskiej wykonane zostanie niepublikowane dotąd dzieło należące do gatunku sepolcro – LA MORTE VINTA autorstwa Marc’Antonia Zianiego, odkryte na nowo przez Les Traversées Baroques pod dyrekcją Etienne’a Meyera. W innych salach zamku muzyka zabrzmi jako preludium do tego koncertu.
Wyjątkowe spotkanie ze sztuką zaoferuje również Muzeum Czartoryskich: spędzimy tam czas w obecności dwóch arcydzieł malarstwa zachodniego spod pędzla Leonarda da Vinci i Rembrandta, które zostaną umieszczone w muzycznym kontekście czasów ich powstania. Zabrzmią m.in. frottole Bartolomea Tromboncina w wykonaniu Sary Aguedy na harfie – posłuchamy tego, co wielki Leonardo mógł słyszeć w Mediolanie pod koniec XV wieku, gdy malował Damę z gronostajem. W ten sposób odkryjemy całkiem inne, muzyczne oblicze mistrza Leonarda, by spróbować wczuć się w jego emocje oraz pełniej doświadczyć jego epoki.
Nie zwlekajcie! Przyjeżdżajcie do Krakowa – to przecież bardzo blisko, po sąsiedzku. Kupcie bilety i zaplanujcie wyjątkowy wieczór pełen wrażeń!
Organizatorami Festiwalu Misteria Paschalia są: Miasto Kraków i KBF. Festiwal Misteria Paschalia dofinansowano także ze środków miasta Krakowa, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Muzyka” realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Katarzyna Cetera
Zdjęcia – organizatorzy
