czyli
NABÓR DO 9. EDYCJI
KONKURSU O NAGRODĘ CONRADA.
Nagroda Conrada wspiera osoby debiutujące w dziedzinie prozy, które wprowadzają do polskiej literatury nowe i inspirujące opowieści – anonsuje nasza korespondentka, ceniona krakowska publicystka – Katarzyna Cetera. Laureatkę bądź laureata konkursu – jak co roku – poznamy podczas uroczystej gali kończącej Festiwal Conrada. Na zgłoszenia najciekawszych literackich debiutów prozatorskich, które wydano w 2022 roku, organizatorzy czekają do końca kwietnia.
Patronem nagrody jest Joseph Conrad, jeden z najwybitniejszych pisarzy nowoczesnych, który rozpoczął swą międzynarodową karierę literacką po wyjeździe z Krakowa. Dla odmiany wyróżnieni twórcy przyjadą do Krakowa, korzystając z programu rezydencyjnego Instytutu Książki, by w mieście Conrada pracować nad swoimi kolejnymi dziełami.
Nagroda wręczana jest co roku podczas Festiwalu Conrada. Wyróżnienie ma być wsparciem tak dla początkujących pisarzy, jak i dla wydawców, dla których ma stanowić zachętę do podejmowania ryzyka wydawniczego. W ten sposób miasto realizuje cele strategiczne wynikające z tytułu Miasta Literatury UNESCO, który został przyznany Krakowowi w 2013 roku.
Co roku w Polsce ukazuje się kilkadziesiąt debiutów literackich. Taka ilość jest przytłaczająca nawet dla osób profesjonalnie związanych z rynkiem książki, jednakże to zaledwie garstka spośród setek propozycji, które codziennie spływają do wydawnictw. Jak trudno jest w Polsce zadebiutować, dobrze pokazuje właśnie ta rażąca dysproporcja: niewielu autorkom i autorom udaje się przebić przez skomplikowany proces edytorski i opublikować swoją pierwszą książkę. Co się dzieje potem? Niestety niewiele.
Książki debiutantów nie mają łatwego dostępu do szerszego obiegu literatury. Nie ma to związku z wartością tekstu czy talentem autorów i autorek, wynika raczej ze specyficznego sposobu funkcjonowania tej dziwnej instytucji zwanej światem literackim. Decyzja o wydaniu książki debiutanta jest dla wydawnictwa sporym ryzykiem, szczególnie w przypadku tych mniejszych oficyn, dlatego też często nie starcza energii na działania promocyjne, które podejmuje się zwłaszcza na rzecz autorów o pewniejszej, bardziej ugruntowanej pozycji, gwarantujących zyski.
Niestety, pokutuje przekonanie, że prawdziwy talent obroni się sam. Oczywiście, czasem tak się dzieje, ale dużo częściej głosy początkujących twórców giną w natłoku innych, donośniejszych, choć niekoniecznie lepszych. Z sytuacją nie radzą sobie także krytycy, skoncentrowani na tym, co dzieje się w samym centrum literackich wydarzeń, pomijając to, co powstaje na obrzeżach. Debiutujący w najlepszym wypadku prezentowani są jako ciekawe osobliwości, czym odmawia im się pełnoprawnego udziału w literackiej komunikacji.
Sytuacja pisarza po debiucie nie rysuje się więc w dużo lepszym świetle, niż przed przekroczeniem magicznej granicy pierwszej książki. Wszystko rozgrywa się w ciągu kilku miesięcy i w dużej mierze uzależnione jest od przypadku. Jeśli uda się w tym czasie skumulować wystarczająco duży kapitał symboliczny, to da on szansę na kontynuację kariery, czyli wydanie drugiej książki. Często dzieje się jednak inaczej i wiele propozycji literackich pozostaje wyłącznie w sferze potencjalności.
Idea Nagrody Conrada ma temu procesowi przeciwdziałać. To wyróżnienie literackie posiada szczególne znaczenie, gdyż przeznaczone jest wyłącznie dla debiutantów. Wszystkie istniejące konkursy literackie dopuszczają do udziału także autorów debiutujących, w praktyce jednak ci ostatni są odsiewani najpóźniej na etapie nominacji, często właśnie dlatego, że nie posiadają jeszcze mocnej pozycji.
Zwycięzca lub zwyciężczyni konkursu otrzyma statuetkę, nagrodę finansową w wysokości 30 tysięcy złotych, miesięczny pobyt rezydencjalny w Krakowie oraz kampanię promocyjną wyróżnionej książki na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Publikacje mogą zgłaszać zarówno autorki i autorzy, jak i wydawnictwa.
Dotychczasowe laureatki Nagrody Conrada to Liliana Hermetz za książkę ALICYJKA (Nisza, 2014), Żanna Słoniowska za DOM Z WITRAŻEM (Znak Literanova, 2015), Anna Cieplak za MA BYĆ CZYSTO (Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2016), Weronika Gogola za PO TROCHU (Książkowe Klimaty, 2017), Olga Hund za PSY RAS DROBNYCH (Korporacja Ha!art, 2018), Dorota Kotas za PUSTOSTANY (Niebieska Studnia, 2019), Elżbieta Łapczyńska za BESTIARIUSZ NOWOHUCKI (Biuro Literackie, 2020) i Paulina Siegień za książkę MIASTO BAJKA. WIELE HISTORII KALININGRADU (Wydawnictwo Czarne, 2021).
W tym roku książki oceni kapituła w składzie: Michał Paweł Markowski (przewodniczący), Urszula Chwalba, Julia Fiedorczuk, Grzegorz Jankowicz, Monika Ochędowska, Olga Stanisławska, Joanna Szulborska-Łukaszewicz oraz Błażej Warkocki.
Zgłoszenie powinno zawierać: tytuł książki, imię i nazwisko autorki lub autora, nazwę wydawcy, rok wydania i numer ISBN. Do przesyłki należy dołączyć osiem egzemplarzy książki. Równolegle, na adres sekretarz Nagrody: joanna.szulborska@um.krakow.pl, należy przesłać jej wersję elektroniczną.
Dane do wysyłki:
Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Urząd Miasta Krakowa
ul. Krzyża 1
31-028 Kraków
Z dopiskiem: NAGRODA CONRADA
Organizatorzy czekają na zgłoszenia czekamy do 30 kwietnia 2023 roku. O przyjęciu decyduje data stempla pocztowego. Więcej informacji pod numerem telefonu 12 616 19 17 i na stronie Festiwalu Conrada.
Nagroda Conrada jest częścią miejskiego programu wsparcia debiutów Krakowa Miasta Literatury UNESCO i stanowi wspólne przedsięwzięcie Miasta Krakowa, KBF oraz Fundacji Tygodnika Powszechnego.
Katarzyna Cetera
