Tarnów po raz pierwszy upamiętnia rocznicę pierwszego transportu kobiet do KL Auschwitz.
Prezydent Miasta Tarnowa, Fundacja PRO PATRIA SEMPER, Tarnowski Oddział Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem – Pamięć o KL Auschwitz i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Tarnów zaprosiły mieszkańców miasta we środę, 27 kwietnia, na obchody 80. rocznicy pierwszego transportu Polek do KL Auschwitz. Podobnie jak pierwszy transport, z pierwszymi w ogóle w tym największym niemieckim obozie więźniami, tak i ten z pierwszymi Polkami – osadzonymi głównie za udział w działalności polskiego państwa podziemnego – wyruszył z tarnowskiego więzienia. Dołączyły do niego także więźniarki z Krakowa.
Obchody kolejnych rocznic pierwszej deportacji, z czerwca 1940 roku, odbywają się każdego roku. O 50 pozostałych transportach z Tarnowa do Auschwitz, w tym 15 kobiecych, pamięć jest jednak bardzo krucha. W tym roku organizatorzy uroczystości postanowili naprawić ten błąd zaniechania i przypomnieć dramatyczną prawdę o spowodowanej przez Niemców w czasie okupacji gehennie polskich patriotek, tarnowianek.
Okrągła rocznica umieszczenia w Auschwitz pierwszych Polek, stwarza też okazję do uwypuklenia niebagatelnej skali i kolejnego wymiaru związków Tarnowa z historią drugiej wojny światowej i miejscem, które jest dziś powszechnie na świecie rozpoznawane jako największy symbol nazistowskiego okrucieństwa i ludobójstwa.
Główna uroczystość rocznicowa odbyła się dzisiaj we środę 27 kwietnia o godzinie 11.30 pod Pomnikiem I Transportu do KL Auschwitz w Tarnowie przy ulicy Bóżnic.
Organizatorzy zapraszają także na okolicznościowe, otwarte spotkania, towarzyszące obchodom.
Już wcześniej, w ostatnią niedzielę, 24 kwietnia, w Domu Katechetycznym im. Jana Pawła II w Tarnowie- Krzyżu przy ulicy Krzyskiej 112 o godzinie 16.00 zorganizowano spotkanie z ks. dr Ryszardem Banachem zatytułowane „Stefania Łącka. Ziemski Anioł w Auschwitz”, poświęcone obecnej kandydatce na ołtarze, która znalazła się w gronie pierwszych Polek w tym „piekle na ziemi”, jakim stał się największy niemiecki obóz.
Z kolei 27 kwietnia o godzinie 17.00, w lokalu Fundacji PRO PATRIA SEMPER przy placu Katedralnym odbędzie się spotkanie „Z Tarnowa do Auschwitz. Poczet polskich patriotek w pasiakach”. Będzie to wspomnienie uczestniczek pierwszego transportu z Tarnowa, a także 14 kolejnych transportów.
Co roku w czerwcu w Tarnowie wspominana jest rocznica I transportu do KL Auschwitz. Mało kto wie, że z Tarnowa wyjechało blisko 50 transportów do KL Auschwitz. Były też kobiece wywózki. Pierwsza z nich, głównie z uczestniczkami konspiracji niepodległościowej, wyruszyła właśnie z miasta nad Białą 80 lat temu. – Chcemy ten błąd zaniechania choć częściowo naprawić, przypominając dramatyczną prawdę o gehennie polskich patriotek, w tym tarnowianek , jaką urządzili im Niemcy w czasie okupacji. Rolę i ofiarę polskich kobiet w czasie wojny docenia się za rzadko – wyjaśnia Marcin Sobczyk, dyrektor Wydziału Kultury magistratu.
Chcemy przeżyć tę ważną rocznicę w jak największym gronie. Do udziału zapraszamy zatem przedstawicieli administracji rządowej i innych urzędów oraz służb państwowych, parlamentarzystów, samorządowców oraz młodzież szkolną z terenu miasta wraz z wychowawcami. Mamy nadzieję, że także Państwo włączycie się w te obchody, zachęcicie innych. Wszyscy powinniśmy dać żywe świadectwo wspólnotowej pamięci o polskich więźniarkach Auschwitz i ich ofierze.
O tym, że historia wcale nie jest szkolnym przedmiotem, na którym rozpatruje się odległe, nie związane z rzeczywistością fakty, właśnie po raz kolejny dramatycznie się przekonujemy. Akty żywej pamięci o tragedii sprzed ośmiu dekad nie mogą zatem abstrahować od okoliczności zbrodniczej wojny toczonej tuż za polską granicą. Jej ofiary, w tym ciężko doświadczone ukraińskie matki i ich dzieci dotarły przecież także do Tarnowa. Mamy głębokie przekonanie, że nie da się jednak zrozumieć ich dramatu bez pamięci o tamtym dramacie sprzed lat …
Piotr Dziża – Fundacja PRO PATRIA SEMPER
