Obydwa święta przypadają dziś w poniedziałek 21 marca. Światowy Dzień Poezji – to święto obchodzone corocznie 21 marca, ustanowione przez UNESCO jesienią 1999 roku. Główne uroczystości tego święta odbywają się w Paryżu, gdzie od lat funkcjonuje tradycja festiwali poetyckich. Nie zapomina się o nim także w Tarnowie… W Sali Kameralnej Biblioteki Pedagogicznej przy ul. Nowy Świat, na godz. 16.30 zaplanowano spotkanie poetką Marią Woźny autorką wierszy dla dzieci. Celem tego dnia jest promocja czytania, pisania, publikowania i nauczania poezji na całym świecie. UNESCO zadeklarowało, że ten dzień ma „dać nowy impuls, aby docenić poezję oraz poprzeć krajowe, regionalne i międzynarodowe ruchy poetyckie”. 21 marca to również pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Po długiej zimie wyczekujemy tego dnia i jest to duży powód do radości dla wszystkich zmęczonych zimnem i zimą. Pierwszy dzień wiosny przypada na czas równonocy wiosennej, od tego dnia dzień będzie się stopniowo wydłużał kosztem nocy. Tradycyjnym zwyczajem związanym z pierwszym dniem wiosny jest topienie lub palenie marzanny. Obecnie marzanna uosabia zimę, którą wyprasza się, aby zrobić miejsce wiośnie.
Dzień Poezji był kiedyś obchodzony 5 października. W drugiej połowie XX wieku społeczność światowa zaczęła go obchodzić 15 października, w dniu urodzin Wergiliusza, wybitnego poety starożytnego Rzymu. Tradycja obchodów tego święta w październiku utrzymuje się w wielu krajach, czasem w innym dniu lub w listopadzie. Z kolei w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie to kwiecień jest miesiącem poezji (ang. National Poetry Month). Hucznie świętuje się też Dzień Poezji w Grecji – w Delfach i Atenach, a także w Hiszpanii.
Tarnowskie świętowanie rozpoczęło się już w niedzielę, 20 marca, w Filii nr 2 MBP, w ramach cyklu „Biblioteka przyjazna seniorom” bibliotekarze zorganizowali poranek poświęcony twórczości Marii Konopnickiej z okazji 180. rocznicy urodzin poetki. W spotkaniu wzięli udział uczestnicy projektu „Rodzinny Dom Seniora”.
Zaś wcześniej, we czwartek 10 marca, odbył się w Czytelni Czasopism Bieżących MBP przy ulicy Krakowskiej 4. klimatyczny wieczór poetycki Marii Kwater połączony z promocją najnowszego zbiorku wierszy tej niezwykle płodnej i powszechnie lubianej autorki zatytułowany „Wejdź do moich snów”. Spotkanie poprowadził guru tarnowskich poetów Zbigniew Mirosławski – znakomity, o międzynarodowej renomie, twórca i animator kultury.
Maria Kwater urodziła się w Tarnowie. Dzieciństwo i młodość spędziła w Mościcach. Ukończyła IV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Anioła (obecnie Jana Pawła II). Po zdaniu matury pracowała w administracji Zakładów Azotowych w Mościcach, kończąc jednocześnie kurs archiwistów w Krakowie. Jest szczęśliwą matką trójki dzieci, dwóch synów i córki. Obecnie jest na emeryturze.
Wiersze pisze od wczesnej młodości. W swoim dorobku amatorskim ma wiele utworów o różnej tematyce, jak również innych tekstów, szkolnych przedstawień i wierszy okolicznościowych.
Pracowała społecznie z uczniami tarnowskich szkół podstawowych i gimnazjalnych, pobudzając kreatywność młodzieży, tworząc i reżyserując przedstawienia, wystawiane między innymi na tarnowskim Rynku. Przez kilka lat była też stałą „etatową” autorką sztuk teatralnych dla dzieci granych w „Teatrze w walizce” w wielu przedszkolach Tarnowa i okolic.
W 2002 roku otrzymała dyplom od Prezydenta Miasta Tarnowa za osiągnięcia w dziedzinie amatorskiej twórczości artystycznej. W 2003 roku została wyróżniona odznaką Zasłużony Działacz Kultury, a w 2011 roku odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi z okazji 25-lecia RSTK w Tarnowie.
Prezentowała swoje utwory m.in. w Sali Lustrzanej, w Gminnym Ośrodku Kultury w Wojniczu, „Galerii Ściana” w Urzędzie Wojewódzkim oddział w Tarnowie oraz w Bibliotece Miejskiej w „Klubie 13”, Sali Lustrzanej w Tarnowie i PWSZ. Większość jej utworów została opublikowana w almanachach RSTK – „Pasjach życia” i „Skarbcu piękna”.
Każdy, kto weźmie do ręki zbiór wierszy Marii Kwater będzie z pewnością zauroczony talentem tej poetki, szeroką skalą jej zainteresowań, trafnością sądów i skojarzeń, głębią przeżyć i wzruszeń. Jej poezja emanuje dużym ładunkiem uczuciowym i trafia do serca czytelnika. Wiersze czyta się z przyjemnością i z coraz większym zainteresowaniem. Trudno oderwać się od tych utworów pełnych mądrości życiowej i religijnych przeżyć. Poezja tej utalentowanej autorki czaruje i przyciąga swoim urokiem.
A sama autorka na pytanie „Dlaczego piszę?” odpowiada: Myśli moje głęboko tkwią we mnie/ Poezja milczy na dnie szuflady/ Marzenia moje ukryte we wnętrzu/ Zwykła tęsknota jest oczekiwaniem. Ten twórczy stan oczekiwania sprawia, że poetka daje upust swoim skrytym marzeniom, co przekuwa się niejako w artystyczny manifest Moja poezjo nie milcz już dłużej/ Litery myślom niech zaczną służyć/ Chcę coś zostawić po moim istnieniu. I apeluje sama do siebie Niech ma tęsknota piórem zazgrzyta/ Rozetnie ciszę stalówką tworzenia/ A wszystkie moje myśli, nawet skryte/ Niech w metafory poezji zamienia.
Obecnie Maria Kwater jest członkinią działającej przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Juliusza Słowackiego w Tarnowie Tarnowskiej Grupy Autorów. Swoje wiersze regularnie publikuje w literackim czasopiśmie wydawanym przez MBP „Aspiracje”.
Z kolei w piątek, 18 marca o godzinie 17 MBP Miejska Biblioteka Publiczna wraz z Tarnowską Grupą Autorów zaprosiły na promocję tomiku wierszy zmarłego nie dawno tarnowskiego poety Jacka Tryby „Brzegi Ojczyzny”. Spotkanie z udziałem rodziny autora, odbyło się w Czytelni Czasopism Bieżących przy ulicy Krakowskiej 4, a poprowadził je opiekun Tarnowskiej Grupy Autorów – wybitny poeta Zbigniew Mirosławski, który wspólnie z nestorką tarnowskich poetów Marią Kwater czytali wiersze Jacka Tryby.
Poezja jest dla każdego – łączy ludzi w różnym wieku, o różnym pochodzeniu, poglądach czy statusie materialnym. Skłania do refleksji, poznania myśli i emocji innych ludzi, czasem wyjścia poza schemat, uważniejszego spojrzenia, zatrzymania się choć na chwilę.
Pozwala widzieć i rozumieć więcej, czyni życie piękniejszym lub po prostu – bardziej znośnym. Wymaga od nas uwagi, otwartości, empatii.
Cytując Irinę Bokovą – Dyrektor Generalną UNESCO – „Każdy wiersz jest unikalny, ale każdy odzwierciedla uniwersalne ludzkie doświadczenie, kreatywność przekraczającą wszelkie granice, w stałej afirmacji ludzkości jako jednej rodziny”.
„Każda forma poezji jest wyjątkowa, każda z nich odzwierciedla uniwersalność ludzkiego doświadczenia, dążenie do kreatywności, która przekracza wszelkie granice – także granice czasu oraz przestrzeń w ciągłej afirmacji ludzkości jako jednej rodziny. To jest właśnie siła poezji!” – napisała Audrey Azoulay, dyrektor generalna, z okazji Światowego Dnia Poezji w 2019 roku.
Światowy Dzień Poezji jest wielką promocją czytania, pisania, publikowania i nauczania poezji na całym świecie. Czytamy poezje w szkole przymuszeni przez polonistę, znamy niektórych polskich i nie tylko polskich poetów, umiemy wymienić kilka czy kilkanaście tytułów ich wierszy. Później, w dorosłym już życiu, nawet jeśli lubimy książki i je czytamy, to rzadko sięgamy po poezję, a szkoda… T. S. Eliot (oczywiście poeta) napisał: „Poezja nie służy wyładowaniu emocji, lecz ucieczce od emocji; nie służy wyrażeniu osobowości, lecz ucieczce od osobowości. Ale oczywiście tylko ci, którzy mają osobowość i emocje, wiedzą, co to znaczy chcieć od tego uciec”. Salman Rushdie z kolei, którego książkę „Szatańskie wersety” palono na stosach, tak napisał o powinności poety: „Zadaniem poety jest nazwać nienazwane, wskazać oszustwo, zająć stanowisko, wytoczyć argument, ukształtować świat i zatrzymać go w stanie uśpienia”. I jeszcze prośba do Was, drodzy uczniowie. Czytajcie wiersze, nie tylko 21 marca, ale przez cały rok. Na pewno każdy z Was znajdzie taki wiersz, takiego poetę, którego pokocha albo chociaż polubi.
Ryszard Zaprzałka
