18 marca 1956 r. urodził się EDWARD ŻENTARA.
Kiedy wygrał konkurs na to stanowisko dyrektora tarnowskiego teatru zapowiadał zauważalne w Polsce premiery i wypełnienie teatru publicznością, oraz ograniczenie występów impresaryjnych… . Jego dyrekcja przypadła na trudny czas generalnego remontu teatru i właściwie dopiero po jego zakończeniu mógłby w pełni zrealizować swoją wizję „teatru ogromnego” . Ale nie zdążył… schorowany i zaszczuty, osamotniony i w jakimś sensie przegrany w Tarnowie… odszedł za wcześnie, w pełni sił twórczych.
Edward Zentara samobójstwo popełnił w mieszkaniu służbowym, w którym mieszkał przy ul. Lwowskiej. Tam przeciął sobie żyły podudzi. Mimo to udało mu się wstać i przejść do łazienki. Aktor został znaleziony w wannie niczym Marat ze słynnego obrazu Davida. Tamtej tragicznej nocy z 25 na 26 maja 2010 roku w Tarnowie wiał straszny wiatr. Fruwające kawałki foli i uderzające o siebie części rusztowania, które zostawili remontujący elewację jego bloku robotnicy, powodowały dziwny niepokój. Do Edwarda Żentary, który dzień wcześniej zamknął się w mieszkaniu, te przerażające dźwięki także musiały dochodzić. A może już ich nie słyszał, kiedy drżącą ręką sięgał po butelkę wódki? Może zażyte wcześniej antydepresyjne leki sprawiły, że w jego głowie kłębiło się coś zupełnie innego. Może jakiś głos w tym momencie kazał mu sięgnąć po kartkę i napisać ostatnie słowa, których nikt później nie mógł rozszyfrować? Możemy się tylko domyślać…
– To dziwny sposób popełniania samobójstwa. W mojej karierze nie spotkałam się z takim przypadkiem. Z reguły ludzie przecinają sobie żyły w nadgarstkach albo na szyi. Przecięcie żył odpiszczelowych jest niezwykle bolesne, bo równocześnie dochodzi do uszkodzenia ścięgien – tłumaczy Elżbieta Potoczek-Bara z tarnowskiej prokuratury.
Śledztwo umorzono z powodu niewykrycia udziału osób trzecich w śmierci Edwarda Żentary. Jednak, pomimo upływu już 12 lat, ludzie wciąż zastanawiają się, dlaczego doszło do tak desperackiego czynu, co sprawiło, że popularny artysta, znany nie tylko ze znakomitych filmowych kreacji w „Siekierezadzie” czy „Karate po polsku”, ale też z seriali, takich jak „Ekstradycja”, „M jak miłość” czy „Na dobre i na złe”, targnął się na swoje życie.
Znajomi i współpracownicy z ostatniego okresu życia Żentary dość zgodnie twierdzą, że tych przyczyn było kilka, choć najważniejszą z nich był toksyczny związek z młodą aktorką.
Edward Żentara był przede wszystkim wybitnym aktorem telewizyjnym i filmowym. Ur. 18 marca 1956 w Sianowie k. Koszalina. Po raz pierwszy występował na scenie Teatru Propozycji Dialog w Koszalinie w benefisowym przedstawieniu Aktor. Po ukończeniu Liceum Ekonomicznego w Koszalinie w 1975 roku studiował na Wydziale Aktorskim w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, którą ukończył w 1980. Występował w teatrach: im. J. Osterwy w Lublinie (1979-80), Polskim w Warszawie (1980-81), Starym w Krakowie (1981-90), Studio w Warszawie (1993-96), im. J. Słowackiego w Krakowie (1996-97), Polskim w Szczecinie (1998-2001) i Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, gdzie w latach 2004-05 pełnił funkcję dyrektora artystycznego
Był także prezesem Stowarzyszenia Dialog, dyrektorem Teatru Dialog (1998-2003), przez dwa lata dyrektorem artystycznym Grudziądzkich Sezonów Teatralnych i wyreżyserował wiele spektakli. Za rolę tytułową w sztuce Georga Büchnera Woyzeck otrzymał Główną Nagrodę Aktorską na XXVI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych ’86, za występ w monodramie Romans z Monizą Clavier wg Sławomira Mrożka zdobył nagrodę jury oraz nagrodę prezydenta miasta na XXI Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Jednego Aktora 1987 w Toruniu, a w 1988 odebrał nagrodę prezydenta miasta Krakowa za wybitne dokonania w dziedzinie twórczości filmowej i teatralnej. W 1989 został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi.
Po występie w serialach Rodzina Połanieckich (1978) i W słońcu i w deszczu (1979), zadebiutował na dużym ekranie w dramacie Feliksa Falka Był jazz (1981). Za postać plastyka-karateki w dramacie Wojciecha Wójcika Karate po polsku (1982), rolę ks. Władysława Ryby w serialu Trzy młyny (1984) oraz kreację poety Janka Pradery w filmie Witolda Leszczyńskiego Siekierezada (1985) został uhonorowany nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego, „Złotym Ekranem” przyznawanym przez tygodnik „Ekran” oraz „Złotą Kaczką” w kategorii: najlepszy polski aktor za rok 1986.
Spośród wielu filmów kinowych i telewizyjnych, w których zagrał, warto wymienić takie tytuły jak m.in.: Wielki bieg (1981), Austeria (reż. Jerzy Kawalerowicz, 1982), Pułkownik Redl (reż. István Szabó, 1984), Anioł w szafie (reż. Stanisław Różewicz, 1987), Triumf ducha (reż. Robert M. Young, 1989), Aj, Carmela! (reż. Carlos Saura, 1990), Trudno być bogiem (reż. Peter Fleischmann, 1990), Życie za życie. Maksymilian Kolbe (reż. Krzysztof Zanussi, rola o. Maksymiliana Kolbego, 1990), Enak (1992), Pestka (1995), Pokuszenie (1995), Ekstradycja 3 (tv, 1998), Wyrok na Franciszka Kłosa (reż. Andrzej Wajda, 2000), Na dobre i na złe (tv, 2001), M jak miłość (tv, 2001-03), Show (2003), Zaginiona (tv, 2003), Fala zbrodni (tv, 2003-08), Dziki (tv, 2004), Pierwsza miłość (tv, 2004), Dziki 2: Pojedynek (tv, 2005), Egzamin z życia (tv, 2005), Jan Paweł II (2006), Trick (2010). Jako dyrektor Solskiego, Edward Żentara wyreżyserował m.in. spektakle „Zbrodnia i kara” , „Rozmowy z katem” oraz „Przyjazne dusze”.
Ryszard Zaprzałka
