czyli
krzyż z Giewontu w Zakliczynie.
Stanisław Chrobak (ur. 24 września 1950 w Paleśnicy, zm. 15 lutego 2006 tamże), wybitny działacz opozycji antykomunistycznej, jeden z założycieli i liderów rolniczej „Solidarności”, senator RP w latach 1989-91, były przez dwie kadencje wójt gminy Zakliczyn (1991 i 1998) i radny Województwa Małopolskiego pierwszej kadencji, a także współtwórca wraz z Ojcem Janem Gorą znanego w całej Polsce Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego z Poznania na górze Jamna – otrzymał pośmiertnie Złotą Odznakę Honorową – Krzyż Małopolski. Wyróżnienie odebrała jego rodzina – synowie Dawid (obecny burmistrz Zakliczyna) i Waldemar oraz córka Klementyna Budnik.
Stanisław Chrobak był jednym z założycieli i liderów rolniczej „Solidarności” na ziemi tarnowskiej w latach osiemdziesiątych minionego stulecia i późniejszych. W 1989 roku został wybrany senatorem RP I kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Przez dwie kadencje pełnił funkcję wójta gminy Zakliczyn (1991-1998). Działał na rzecz powstania utworzonego w Jamnej przez dominikanina O. Jana Górę ośrodka duszpasterstwa akademickiego i Domu św. Jacka. W latach 1998-2002 współtworzył zręby samorządu województwa małopolskiego jako radny sejmiku.
Zmarły w wieku zaledwie 55 lat, studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, uzyskując absolutorium. Prowadził własne gospodarstwo ogrodniczo-rolnicze.
Od końca lat 70. związany z działalnością opozycyjną, współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej „KOR” i działał na rzecz powołania niezależnych organizacji wiejskich. Po podpisaniu porozumień sierpniowych znalazł się w komitecie założycielskim „Solidarności Wiejskiej” w województwie tarnowskim. W styczniu i lutym 1981 uczestniczył w strajkach w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie, a w marcu tegoż roku brał udział w proteście rolników w Bydgoszczy. W lutym i kwietniu 1981 uczestniczył w spotkaniach delegacji rolniczych organizacji związkowych z prymasem Stefanem Wyszyńskim. Był następnie jednym z założycieli Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”, został członkiem prezydium ogólnopolskiego komitetu założycielskiego i wiceprzewodniczącym tymczasowej rady wojewódzkiej w Tarnowie. W ramach Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego odpowiadał za sprawy Wszechnicy Związkowej. Był jednym z przedstawicieli NSZZ RI „Solidarność” podczas rozprawy rejestracyjnej związku, która odbyła się 12 maja 1981 przed Sądem Najwyższym. Po ostatecznej legalizacji rolniczej „Solidarności” stanął na czele jej wojewódzkich struktur.
Po wprowadzeniu stanu wojennego przez kilka miesięcy (od grudnia 1981 do lipca 1982) pozostawał w ukryciu, był poszukiwany celem internowania[2]. Pozostał aktywnym działaczem opozycji, brał udział m.in. w kolportażu wydawnictw drugiego obiegu (dystrybuował m.in. czasopisma „Nasza Ziemia” i „Trwamy”).
W 1989 wszedł w skład Tymczasowej Rady Wojewódzkiej „Solidarności” Rolników Indywidualnych (jako wiceprzewodniczący) i następnie Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Tarnowie. Od 1989 do 1991 z ramienia Komitetu Obywatelskiego zasiadał w Senacie I kadencji, reprezentując województwo tarnowskie. W wyborach z 4 czerwca 1989 zdobył ponad 209 tys. głosów (76,94% głosów ważnych). W Senacie I kadencji był członkiem Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji Narodowej oraz Komisji Rolnictwa. Na początku lat 90. wszedł w skład komisji weryfikującej tarnowskich funkcjonariuszy zlikwidowanej Służby Bezpieczeństwa.
Przez dwie kadencje pełnił funkcję wójta gminy Zakliczyn (od 23 maja 1991 do 29 października 1998[11]), od 1998 do 2002 sprawował mandat radnego Sejmiku Województwa Małopolskiego I kadencji z listy Akcji Wyborczej Solidarność z ramienia Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego. Uzyskał w wyborach 7385 głosów, co stanowiło drugi wynik w okręgu wyborczym nr 3 obejmującym powiaty tarnowski i dąbrowski oraz Tarnów. Był członkiem Komisji Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich oraz Komisji Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ochrony Konsumentów. W 1999 został wybrany do rady Małopolskiej Regionalnej Kasy Chorych w Krakowie.
Był jednym z założycieli Samarytańskiego Towarzystwa im. Jana Pawła II w Zakliczynie (w 2003 otrzymał tytuł honorowego członka tej organizacji) oraz Stowarzyszenia Promocji i Rozwoju Gminy Zakliczyn. Działał na rzecz powstania utworzonego w 1992 w Jamnej kolo rodzinnej Paleśnicy przez poznańskiego dominikanina Jana Górę ośrodka duszpasterstwa akademickiego Domu św. Jacka. Był również inicjatorem powstania lokalnego miesięcznika informacyjnego „Głosiciel” (1993).
W 2010 roku został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta”. Wręczenie tego odznaczenia za znaczące zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce miało to miejsce w Tuchowie w 2010 roku. Natomiast w 2016 r. prezydent RP Andrzej Duda za zasługi w działalności na rzecz odzyskania niepodległości i suwerenności przez Polskę oraz respektowania praw człowieka w PRL pośmiertnie odznaczył Stanisława Chrobaka Krzyżem Wolności i Solidarności.
Kilka dni temu decyzją zarządu województwa małopolskiego z dnia 28 listopada 2023, Stanisław Chrobak otrzymał pośmiertnie Złotą Odznakę Honorową – Krzyż Małopolski. Wyróżnienie na ręce rodziny przekazał podczas sesji Rady Miejskiej w Zakliczynie wiceprzewodniczący sejmiku województwa małopolskiego Wojciech Skruch.
– Wszyscy doskonale znamy życiorys Stanisława Chrobaka. Zbudowany jest na pracy i misji wypełnianej na rzecz lokalnej społeczności, ale też całego kraju. Był bez reszty oddany sprawom publicznym. Była to działalność niełatwa, gdyż w PRL-u groziły za nią różne sankcje, można było stracić zdrowie, a nawet życie. Dla mnie jako młodego człowieka, który stawiał pierwsze kroki w samorządzie, zawsze był wzorem. Działacza, społecznika i samorządowca. Wiele nauczyłem się od niego – mówił Wojciech Skruch.
Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski przyznawana jest od 2014 r. Ma dwa stopnie – złoty i srebrny, a swoim kształtem nawiązuje do jubileuszowego krzyża na szycie Giewontu w Tatrach Zachodnich. Na stronie licowej znajduje się herb Województwa Małopolskiego, a na odwrocie napis: „Na Was zawsze można liczyć”.
Kazimierz Dudzik(Głosiciel.pl)
Źródło informacji: Urząd Miejski w Zakliczynie, www.tarnow.net.pl oraz Wikipedia.
