czyli –
WITKACY ZZA OCEANU

O teatrze TRAP DOOR z Chicago powinniśmy usłyszeć więcej – niestety, za ocean podróżujemy rzadko – pisze nasza krakowska recenzentka Katarzyna Cetera. Na szczęście dyrektorka Teatru Trap Door, pani Beata Paluch w Polsce bywa. Tym razem przywozi na występy swój teatr. Jeśli zatem chcecie spędzić najbliższy weekend w Krakowie z Witkacym w Cricotece, biegnijcie po bilety.

Teatr Trap Door poszukuje trudnych i rzadko spotykanych dzieł. Niezależnie od tego, czy to zapomniana europejska klasyka, czy nieodkryty skarb literatury amerykańskiej, teatr ten stawia na różnorodne głosy i prezentuje je poprzez innowacyjną ekspresję. Łączy klasyczne techniki z nowatorskimi, aby zilustrować absurdy życia we współczesnym świecie. Instytucja jest częściowo finansowana przez The Paul M Angell Family Foundation, The Illinois Arts Council Agency, The Gaylord and Dorothy Donnelley Foundation, The John R Halligan Charitable Fund, The Reva and David Logan Foundation oraz indywidualnych darczyńców.
Teatr Trap Door do Polski przyjeżdża ze swoją najnowsza produkcją – zaprezentuje nam nową adaptację PRAGMATYSTÓW, mrocznego i szokująco absurdalnego utworu Stanisława Ignacego Witkiewicza, w reżyserii gościnnie reżyserującego w Chicago – Željko Djukica. W obsadzie: Venice Averyheart, Caleb Jenkins, David Lovejoy, Manuela Rentea, Hannah Silverman, Keith Surney oraz Kevin Webb. Co nas czeka?

W scenicznej przestrzeni będącej jednocześnie komnatą tortur, komnatą serca i komnatą dla wirtuozowskiego recitalu, dwaj byli przyjaciele walczą o dominację w egzystencjalnym konflikcie. Dzielą te same dylematy, ten sam upadający świat, tę samą rozpacz – są „pragmatykami”, ponieważ zamiast stawić czoła ostatecznej tajemnicy istnienia, próbują znaleźć środki łagodzące ból, co skazuje ich na ponowne przeżywanie przeszłości i doświadczanie przyszłości z wyprzedzeniem. – czytamy w materiałach promujących przedstawienie.
Željko Djukic studiował w Belgradzkiej Akademii Sztuki Dramatycznej oraz na Uniwersytecie Maryland w College Park. Jest założycielem teatru TUTA. Wśród licznych reżyserowanych przez niego sztuk są KELNERA Harolda Pintera, BAAL i WESELE Bertolta Brechta, WUJASZEK WANIA Antona Czechowa, PIERWSZE DAMY Wernera Schwaba i JUDYTA. ROZSTANIE Z CIAŁEM Howarda Barkera. W 2009 roku Djukic wyreżyserował HOMEDODY/KABUL Tony’ego Kushnera w Narodowym Teatrze w Belgradzie. Jest laureatem stypendium Fulbrighta z 2013 roku. Obecnie uczy aktorstwa w Akademii Sztuki w Belgradzie. Reżyserując pierwsze opublikowane dzieło Witkiewicza Djukic powrócił do Teatru Trap Door.

„Reżyseria Željko Djukica łatwo radzi sobie z szaleństwem i dostarcza sztukę, która jest wizualnie oszałamiająca i pomysłowo choreografowana.” – pisała na łamach „Third Coast Review”amerykańska recenzentka Nancy Bishop.
Ten kabaret przyciągania i odpychania dusz skazanych na zagładę jest wciągający, ponieważ walka, którą prowadzą, jest nam wszystkim dobrze znana. Chcą tego, czego nie mogą mieć, nie doceniają tego, co mają, i są przekonani, że tracą coś, co inni na pewno posiadają. Niektórzy nazywają to czyśćcem, inni po prostu naszym codziennym życiem. – to głos Dmitry Samarova opublikowany na łamach „Chicago Reader”.

PRAGMATYŚCI zostaną zaprezentowani w Cricotece jako zapowiedź programu towarzyszącego wystawie „(Nie)Umarła klasa”. Tekst jest pierwszą sztuką teatralną Witkacego podporządkowaną sformułowanym przez Witkacego zasadom Czystej Formy. Twórczość Witkacego inspirowała Tadeusza Kantora – kierowany przez niego Teatr Cricot 2 rozpoczął przecież działalność MĄTWĄ Witkacego (1956), a sam Kantor w następnych latach sięgał po kolejne teksty tego artysty: W MAŁYM DWORKU (1961), KURKA WODNA (1967), NADOBNISIE I KOCZKODANY (1973) czy fragment TUMORA MÓZGOWICZA wykorzystany w UMARŁEJ KLASIE (1975). Ten spektakl Trap Door Theatre zobaczymy w Polsce po raz pierwszy, po Krakowie będzie można obejrzeć ich też w Teatrze im. S.I. Witkiewicza w Zakopanem 21 lutego i w Warszawie w Teatrze Druga Strefa 1 marca – tam będzie to wydarzenie w ramach w ramach 7. edycji cyklu #PolkiRobiąTeatr #PolacyRobiąTeatr. Przedstawienie będzie w Polsce prezentowane w języku angielskim z polskimi napisami.
Katarzyna Cetera

Stanisław Ignacy Witkiewicz
PRAGMATYŚCI
tłumaczenie: Daniel Gerould
adaptacja: Adam Ranđelović
reżyseria: Željko Djukic
SZCZEGÓŁY PRODUKCJI:
Kayci Johnston – kierownik sceny,
Natasha Djukic – scenografia, kostiumy
Richard Norwood – oświetlenie,
Natasha Bogojevic – muzyka,
Danny Rockett – dźwięk,
Merje Veski – rekwizyty,
Bill Gordon – choreografia walk,
Emily Nichelson – asystentka krawiecka,
Miguel Long – konsultant ds. ruchu,
Chris Popio – główny stolarz,
Kasia Olechno – kierownik sceny,
Milan Pribisic – dramaturg
Michal Janicki – grafika

Obsada (w kolejności alfabetycznej):
Venice Averyheart – Mamalia,
Caleb Jenkins – Żandarm 1,
David Lovejoy – Rebis,
Manuela Rentea – Mumia,
Hannah Silverman – Żandarm 2,
Keith Surney – Von Telek,
Kevin Webb – Plasfodor