czyli
Bożeny Kwiatkowskiej koncertowe reminiscencje.
“W Bazylice Katedralnej 8 września 2024 uczestniczyłam w uczcie duchowej, jaką był koncert chóru katedralnego”AKATYST”, który obecnie funkcjonuje pod nazwa ” SCHOLA”. Aliści trudno nazwać ten zespół scholą, skoro liczy ponad 30 osób, jest chórem mieszanym i wykonuje swój repertuar z towarzyszeniem kwintetu dętego. Piszę “chór “, bo z pewnością zasługuje już na taką nazwę, choćby ze względu na poziom, jaki reprezentuje , rodzaj muzyki – głównie sakralnej. Słyszałam kilkakrotnie ten bardzo młody zespół, który prowadzi organista pan Sławomir Barszcz. Ale wtedy, u naszych wspólnych początków, była to kilkunastoosobowa grupka śpiewających na chórze kościoła, więc trudno było o rzetelna ocenę wizualno- słuchową… Natomiast w niedzielę 8 września zobaczyłam 30 osobową grupę kobiet i mężczyzn dobrze się prezentujących wokalnie i wizualnie. Program był bardzo dobrze przygotowany: muzyka baroku, głównie Bach i Gomółka z towarzyszeniem świetnie zaaranżowanych przez pana Sławomira, wsparty kwintetem rodzinnym instrumentów dętych, skład nieczęsto towarzyszący chórom.
Niezwykle wyważone aranżacje własne pana organisty, który notabene – jest równie dobrym dyrygentem jak i instrumentalistą, ze znawstwem wyczuwającym proporcje instrumentów dętych oraz zespołu chóralnego. Jeśli chodzi o sam chór – dobrze dobrane proporcje głosowe, prawidłowa emisja, ciekawa barwa oraz poprawna intonacja i cechy muzykalności u wykonawców; niemałe znaczenie ma też dobra prezentacja pań i panów.
Teraz nieco o programie. Chór 8 września rozpoczynał tygodniowy odpust Maryjny, w Bazylice Matki Bożej Bolesnej w Tarnowie. Sam chór zaczynał swoją działalność właśnie od śpiewania Akatystu na cześć Maryi Panny (stąd nazwa schola Akatyst). Stąd moja propozycja aby odtąd zespół nosił nazwę CHÓR AKATYST. Działalność rozpoczęta w 2019 przerwała pandemia i późniejsze ograniczenia wynikające z tego tytułu. Proboszcz Bazyliki ks. Adam Nita zaproponował prowadzenie zespołu śpiewaczego Panu Sławomirowi Barszczowi i odtąd co drugi piątek chór żegna wieczorem zasłoniętą rzeźbę Matki Bożej Bolesnej.
Od 20 lat Tydzień Maryjny rozpoczyna śpiew w murach tej znanej tarnowskiej gotyckiej świątyni. Ostatni niedzielny koncert rozpoczął na organach Sławomir Barszcz, bardzo wzniosłym ale też bardzo trudnym PRELUDIUM I FUGĄ ES dur J. S Bacha. Preludium, jako wprowadzenie do mszy i kantat, których Bach skomponował ogromną ilość. To dzieło nie tak popularne jak słynne” Preludium i fuga d moll” – bardzo jednak trudne techniczne i cały czas utrzymujące w stanie najwyższej gotowości emocjonalnej słuchaczy – zakończone trzyczęściową fugą, nawiązującą do tajemnicy Dogmatu o Trójcy Świętej. Następnym utworem był GRANDE CHORE UR DIALOGUE” autorstwa Eugenie Gigant, francuskiego muzyka z przełomu XIX i XX w. Utwór bardzo ciekawy, monumentalny, rozsadzający niejako mury świątyni – a to za sprawą dialogu organów z kwintetem dętym. Oryginalna wersja to utwór na dwoje organów – tzw. wielkie i małe, trudne dzisiaj do wykonania w świątyniach nie posiadających takiego duetu. Przeto dzisiejsze aranżacje, to organy z orkiestrą symfoniczną lub, zgrabnie na niedzielnym połączone organy z kwintetem dętym Organisty Sławomira Barszcza. Ten duet nadaje cechy monumentalnej budowli muzycznej poprzez swoje oryginalne połączenie brzmieniowe.
Części chóralne, to madrygał “AVE MARIA” Jagueasa Arcandelti, kompozytora znanego jako twórca muzyki religijnej, psalmy, kantaty, madrygały i monety. Następnie PSAŁTERZ DAWIDOWY do słów Jana Kochanowskiego, który był zaprzyjaźniony z kompozytorem Mikołajem Gomółką, tworzącym do jego tekstów muzykę. Chór z towarzyszeniem kwintetu dętego w aranżacji Sławomira Barszcza wykonał 4 najbardziej znane psalmy tego kompozytora.
4 psalmy M. Gomółki to: mój ulubiony ” Klaszczmy rękoma “, “Nieście chwałę mocarze”, “Wsiadaj z dobrym sercem” , ” Szczęśliwy, który ludzi podłych ratuje “. Na zakończenie 4 pieśni które są znane słuchaczom odwiedzającym naszą Katedrę – ” MATKO BOLESNA SWE OCZY ZWRÓĆ ” (autor nieznany) oraz “BĄDŹ POCHWALONA MATKO BOLESNA”, autorska pieśń ks. dr. Władysława Szczebaka, zmarłego w 2022 r. wykładowcy historii sztuki sakralnej w WSD oraz dyrektora Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie oraz “PRZED TOBĄ KOLANA ZGINAM”.
Do tych dwóch ostatnich utworów bardzo ciekawą instrumentacje stworzył nasz katedralny organista Sławomir Barszcz. W ogóle połączenie kwintetu dętego wraz z chórem daje bardzo ciekawe doznania muzyczne. Widać tutaj rzetelny warsztat wykonawczy i pracę instrumentalistów oraz wokalistów. Dzięki pasji dyrygenckiej “pan Sławek” jak go nazywają chórzyści, osiąga niezwykle subtelne i poprawne wykonawczo doznania muzyczne, które charakteryzują zachowanie proporcji wykonawczych, dźwiękowych, wizualnych i artystycznych na bardzo wysokim poziomie.
I jeszcze skład kwintetu dętego: I trąbka – Filip Barszcz (bratanek organisty), II Trąbka – Ryszard Barszcz (brat Pana Sławka), waltornia – Szymon Siedlik, puzon Agnieszka Siedlik (dzieci dyrektora Szkoły Muzycznej w Tarnowie oraz długoletniego Dyrygenta Chóru Polskiego Radia w Krakowie Pana Włodzimierza Siedlika i tuba – Tomasz Kuta. Jako ciekawostkę dodam: mama “waltorni i puzonu” Ania Siedlik – grały u mnie w orkiestrze “Schola Puellae Orantes ” który prowadziłam w latach 1986- 1988 w Katedrze jako I wiolonczela, a na II wiolonczeli grał mój syn Ireneusz.
Reasumując: koncert bardzo udany i entuzjastycznie odebrany aplauzem na stojąco przez tarnowskich melomanów. I gdyby nie fakt, że musiała się odbyć następna msza w kościele z pewnością moglibyśmy jeszcze cieszyć ucho utworami w wykonaniu chóru AKATYST. Ten zespół ma przed sobą przyszłość. Gratulacje!
Bożena Kwiatkowska – była dyrygent chóru “HARMONIA “
12 wrzesień 2024 Tarnów.
