Zbigniew Podsiadło

czyli fotograficzna refleksja nad historią

Zapraszam na spotkanie z artystą fotografem Zbigniewem Podsiadło – pisał w opublikowanym na FB anonsie ceniony animator kultury i górskich wypraw Bogusław Hynek, który pięknie mówi o tym, co jest szlachetne w szarościach, czym jest światło oraz jak różne dziedziny sztuki przenikają się w życiu i twórczości. Wszystko się zgadza. Byłem, widziałem i się zachwycałem. A rzecz cała (wernisaż i wykład) miała miejsce w piątkowy wieczór 16 marca w Centrum Sztuki Mościce.  W pracach Podsiadły wyraźnie widoczny jest ład kompozycyjny i silna rola światła, wzmacniają one przekaz, wciągając widza do środka duchowej przestrzeni opisywanej w zdjęciach. Przez wysmakowane czarno białe kadry przewijają się najrozmaitsze obiekty będące raz dziełem człowieka a innym razem dziełem natury. I nic dziwnego, wszak to autor znakomitych pejzaży oraz pogłębionych reportaży o proweniencji socjologicznej, twórca dokumentów fotograficznych o wysublimowanej estetyce, a przy tym człowiek niezwykle aktywny, współorganizator i uczestnik pracy znanych grup twórczych opiewających urodę Ziemi Śląskiej oraz dokumentujących odchodzące w przeszłość elementy krajobrazu polskiego.(Andrzej Zygmuntowicz). Wszystkie prace eksponowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum  Śląskiego. Ps. Szkoda, że w relacjach nie można korzystać ze zdjęć publikowanych na stronach CSM, no chyba że się je kupi od ich autora...  

Czytaj więcej...

Nowe otwarcie w Centrum

W Starostwie Powiatowym w Tarnowie w poniedziałek 12 marca odbyła się konferencja prasowa, poświęcona kalendarzowi wydarzeń artystycznych, zaplanowanych w roku 2018 w Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej. Ta położonym w sercu Pogórza Ciężkowickiego, jedyna tak zachowana na świecie dworska rezydencja mistrza Ignacego. Jana. Paderewskiego, światowej sławy pianisty i kompozytora, wielkiego patrioty i polityka, od 28 lat jest muzyczną mekka tarnowskich melomanów. To w tamtejszym urokliwym dworku odbywają się najważniejsze w regionie imprezy muzyczne  - koncerty muzyki kameralnej, a ostatnio także jazzowej oraz operowej. Aktualny dyrektor Centrum Łukasz Gaj i Starosta Tarnowski Roman Łucarz  przypomnieli, iż od blisko roku Centrum jest w prestiżowym gronie instytucji, współprowadzonych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podkreślili również, iż w roku 100-tnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, sfinalizowana została niezwykle ważna dla tej placówki inwestycja. - Nowa droga dojazdowa z mostem poprawiła w sposób znaczący dostępność komunikacyjną do Centrum Paderewskiego - mówi Roman Łucarz. - Dla mnie to symboliczna inwestycja, która w piękny sposób wpisuje się w obchody rocznicy odzyskania niepodległości. Ignacy Jan Paderewski jest przecież uznawany za jedną z kluczowych postaci w tym historycznym procesie. Z kolei dyrektor Łukasz Gaj podsumował miniony rok działalności  instytucji i przedstawił ambitne plany na rok obecny.

Czytaj więcej...

Odkłamanie "Dziadów"

Czyli Mit założycielski III RP i mit „sztuki polskiej”

Mam wrażenie, że wykonano już sporo pracy oświatowej, aby hasło „Dziady” kojarzone było z marcem roku 1968 i z przedstawieniem teatralnym, które – wedle legendy - miało dać początek tzw. wypadkom marcowym. A te wypadki to oczywiście kolejna odsłona „polskiego antysemityzmu”. A to przedstawienie to oczywiście swoista symboliczna inicjacja dla pokolenia tych, co wyznawali zasadę: „socjalizm - tak, wypaczenia - nie”. Tymczasem z „Dziadami” chodzi o coś zupełnie innego. Inscenizacja teatralna Kazimierza Dejmka to dzieło typowego peerelowskiego inteligenta pracującego, uzbrojonego w asygnaty Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej dla jego kolejnych kierowniczych funkcji, aż po dyrekturę Teatru Narodowego w Warszawie włącznie. Te jego „Dziady” nie powstały w marcu '68., ale kilka miesięcy wcześniej jako jedna z propagandowych kulturalnych imprez przygotowywanych w całym kraju z okazji 50-tej rocznicy wybuchu rewolucji październikowej, a nadzorowanych przez Wydział Kultury KC PZPR. Tamto przedstawienie w swych założeniach miało dokładnie to samo, co inscenizacje polskiej klasyki robione przez współczesnych czekistów kultury.

Czytaj więcej...

V Salon Wiosenny 2018

 Czyli koń jaki jest, każden widzi...

To szeroka prezentacja najnowszych prac artystów związanych z miastem oraz regionem tarnowskim.  W tegorocznej edycji Salonu swoje prace prezentuje aż 86 artystów: 43 prace kobiet i 43 mężczyzn. Nie braliśmy tego pod uwagę przy preselekcji, ale zdaje się, że mamy fantastyczny parytet – mówi Ewa Łączyńska – Widz. I dodaje - To bardzo bogaty przegląd. Takiego skupiska artystów przypadających na 1m2 nie zobaczycie w Tarnowie przy innej okazji! Najmłodszy artysta ma lat 19, najstarszy 77. A przegląd obejmuje: malarstwo, rysunek, kolaż, książka artystyczna, grafika, rzeźba, ceramika, tkanina, fotografia, instalacja oraz twórczo przetworzone przedmioty życia codziennego, takie jak ubrania i meble. Uroczysty wernisaż prac V Salonu Wiosennego 2018 miał miejsce we czwartek 8 marca w pałacyku BWA w Parku Strzeleckim i zgromadził prawdziwy tłum koneserów dobrej sztuki, stałych bywalców i gości. W tym roku jury konkursu w składzie: Ewa Łączyńska-Widz (dyrektor BWA), Łukasz Gorczyca (historyk sztuki, związany z warszawską galerią Raster),Jolanta Więcław, Miłosz Reiner, Miłosław Onak, Piotr Kukla (dział merytoryczny Galerii), obradując ponad trzy godziny, przyznało: Grand Prix Krzysztofowi Maniakowi, nagrodę Prezydenta Miasta Tarnowa Kamilce Jajkowskiej i II nagrodę Marzenie Fiszczuk. Podkreślono wysoki i bardzo wyrównany poziom zaprezentowanych prac oraz ich oryginalność i różnorodność. Salon będzie czynny do 15 kwietnia. Zwiedzający w czasie trwania wystawy będą mogła oddawać głosy na Nagrodę Publiczności. Zapraszamy.

Czytaj więcej...

Marzec 1968 w Warszawie i Tarnowie

czyli spektakl, który zmienił wszystko...

Wydarzenia pamiętnego marca 1968 r. do dzisiaj owiane są sztuczną mgłą tajemnicy i niedomówienia i coraz bardziej przechodzą w starannie zaplanowany polityczny niebyt. I mało kto pamięta, że w tej kolejnej batalii z opresyjnym systemem PRL brali udział również tarnowianie, a nasze miasto, pomimo, że nie było w nim rodzimych studentów, stało się polem bitewnym w tej konfrontacji. Głównie za sprawą młodzieży szkół średnich i grupki krakowskich studentów, którzy animowali tamte marcowe "gry uliczne". Miałem wtedy 18 lat i byłem w klasie maturalnej dawnego Technikum Ekonomicznego przy ul. Bema. Pamiętam wielki wiec na Placu Kazimierza i patriotyczne "Dziady" pod pomnikiem Adama Mickiewicza. Pamiętam, jak po złożeniu kwiatów ruszyła na nas milicja, brutalnie pacyfikując to nielegalne zgromadzenie. Pamiętam, jak pośpiesznie budowaliśmy barykadę z ławek i koszy vis za vis  Kawiarni Tatrzańskiej na ulicy Krakowskiej. Pamiętam, jak później  uciekaliśmy gonieni przez obrzucającymi nas petardami z gazem łzawiącym i pałującymi kogo się dało MO i ORMO. Szczególnie dobrze pamiętam złapanego wówczas początkującego tarnowskiego poetę i młodego opozycjonistę Jerzego Barczyńskiego, mojego przyjaciela... Po procesie, podczas którego występowałem jako świadek obrony, Jurka skazano na więzienie, uniemożliwiono debiut literacki i podjęcie studiów... Już nigdy potem nic podobnego się nie zdarzyło w naszym galicyjskim miasteczku, nawet za czasów Solidarności!    

Czytaj więcej...

Urodziny

To już 688 lat liczy sobie nasz Tarnów, powołany do administracyjnego bytu 7 marca 1330 roku dekretem króla Władysława Łokietka. Z tej okazji we środę 7 marca odbyła się w Kinie Marzenie "Gala urodzinowa" uświetniona występem artystów krakowskiej Piwnicy pod Baranami, m.in. Leszka Wójtowicza, Tadeusza Kwinty, Kamila Klimczaka, Rafała Jędrzejczyka, Aleksandrę Maurer, Dorotę Ślęzak, Macieja Półtoraka i Agatę Ślazyk. Zaś w sobotę 10 marca Bractwo Historyczne „Wataha Rycerska” organizuje, historyczne urodziny Miasta. O godz.9 będzie msza św. w Katedrze w intencji Tarnowa oraz króla Władysława Łokietka i pierwszego właścieciela grodu Spycimira Herbu Leliwa. O godz. 11.00 nastąpi przekazanie edyktu pod pomnikiem Łokietka, a następnie przemarsz rycerzy na rynek w towarzystwie wystrzałów, bębnów oraz piszczałek. Po oficjalnym powitaniu, które zaplanowano na godz. 12.00, zostaną zaprezentowane pokazy bitew, utarczek, interaktywne zabawy i gry z nagrodami. Około godz. 13.00 nastąpi przemarsz pod pomnik generała Józefa Bema i Starą Łaźnię, gdzie na uczestników obchodów urodzin będzie czekał poczęstunek (gorąca herbata i bigos rycerski). Trochę tylko żal, że magistrat zrezygnował z tradycyjnego spotkania przedszkolaków na Rynku, ale za to jeszcze w tym roku powstanie zapowiadany od dawna nowy zaułek ul. Wałowej 25 odsłaniający słynną Basteję. Historia połączy się z nowoczesnością. W podziemiach pod placem będzie Multimedialne Centrum Artystyczne. Urody miastu ma dodać także gruntownie zrewitalizowane miejsce poniżej resztek murów miejskich przy ul. Bernardyńskiej, gdzie powstaną m.in. dwie fontanny...

Czytaj więcej...

Biskup Karol Pękala (26.10.1902-14.08.1968)

Był w latach 1946 - 1968 biskupem pomocniczym diecezji tarnowskiej, szeroko znanym i cenionym oraz niezwykle  zasłużonym dla rozwoju działalności charytatywnej Kościoła w Polsce. I dobrze się stało, że z okazji przypadającej w tym roku 50. rocznicy jego śmierci Wydział Teologiczny Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie - Sekcja w Tarnowie zorganizował sesję naukową, która odbyła się w poniedziałek 5 marca o godz. 16.00 w Auli WSD w Tarnowie. Sesję otworzył biskup tarnowski Andrzej Jeż, zaś w jej trakcie utytułowani prelegenci przypomnieli życie i posługę tego nieco dziś, niestety, zapomnianego biskupa biskupa pomocniczego tarnowskiego, przedstawili sytuację Kościoła w Polsce w latach 50. i 60. XX wieku. Były też serdeczne wspomnienia współpracowników i bliskich biskupa Karola. Jako dyrektor Krajowej Centrali Caritas bp Pękala rzucił jeszcze w 1945 roku hasło: „Polaku, miej serce”. W jego lakonicznej treści mieścił się kierunek działalności, której poświęcił życie: Pomoc nie tylko duchowa, ale i materialna ludziom potrzebującym. Ostatnią podróż odbył do Burgas i Sozopolu w Bułgarii, zaproszony tam na urlop przez poznanych podczas soboru 00. Zmartwychwstańców. Zmarł nagle 14 sierpnia 1968 roku w Sozopolu na wylew krwi do mózgu. Pogrzeb odbył się 3 września w Tarnowie, gromadząc na trasie konduktu zdążającego przez całe miasto - od kościoła na Rzędzinie do katedry - nieprzebrane tłumy. Kardynał Karol Wojtyła odprawił mszę św. żałobną wyrażając ks. dr bp. Karolowi Pękali wdzięczność za ogrom dokonanej cichej i owocnej pracy. Co roku w sierpniu jego bliscy i współpracownicy spotykają się w krypcie kościoła M.B. Fatimskiej w Tarnowie gdzie został pochowany, na mszy św. upamiętniając w ten sposób kolejne rocznice Jego śmierci.

Czytaj więcej...

W Tarnowie także ratowano Żydów

czyli medal dla Dagnanów

Pod koniec 1939 roku powstał szlak kurierski przez Tarnów i Piwniczną na Słowację. Początkowo na Zachód docierali nim polscy oficerowie. Potem, z inicjatywy "Żegoty" oraz AK, przeprowadzano także Żydów. Ważnymi punktami na szlaku były młyny - Antoniego i Augustyna Dagnanów w Tarnowie, a także ich brata Bolesława w Piwnicznej. Ten ostatni miał znakomite kontakty z kurierami. W miejscu obecnego parkingu przy sieciówce Lidla przy ul. Lwowskiej, rodzina Dagnanów w sąsiedztwie obecnego ronda noszącego ich imię, posiadała młyn. Podczas II wojny światowej był punktem pośrednim na trasie przerzutowej z Tarnowa przez Piwniczną i dalej przez Słowację na Węgry. W 1995 roku, kiedy wyburzano ów zabytkowy młyna odkryto skrytki wymurowane na strychu - zamaskowane pomieszczenie o powierzchni 9 metrów kwadratowych, w którym Dagnanowie ukrywali wiele osób pochodzenia żydowskiego. Do dzisiaj nie wiadomo ile dokładnie osób uratowanych przez tę rodzinę przeżyło wojnę.  Jeden z nich to Israel Unger. Po wojnie był  kilka razy w Tarnowie  gdzie przetrwał w ukryciu.  Dagnan nie wiedział, że wiele osób znało prawdę o tym, że ukrywa Żydów. Wielu wiedziało, Niemcom jednak  nie doniósł nikt… Ambasada Izraela w Polsce oraz Instytut Yad Vaschem na wniosek  m.in.  Israela Ungera rozpoczęły starania o uhonorowanie tarnowskiej rodziny Dagnanów tytułem "Sprawiedliwych wśród Narodów Świata".

Czytaj więcej...